Czy zawyżony VAT dotyczący sprzedaży konsumenckiej będzie możliwy do odzyskania? 

Stanowisko dotyczące tej kwestii zaprezentował TSUE w wyroku z dnia 21 marca 2024 r. o sygnaturze C-606/22, który został wydany na skutek wniesienia przez NSA pytania prejudycjalnego.

Sprawa dotyczyła polskiej spółki świadczącej usługi związane z rekreacją oraz poprawą kondycji fizycznej. Polski podatnik poprzez sprzedaż karnetów umożliwiał swoim klientom wstęp na teren klubu i korzystanie ze znajdującej się tam infrastruktury. Sprzedaż tę spółka dokumentowała paragonami i opodatkowywała 23% stawką VAT.

W wydanej 2 grudnia 2014 r. interpretacji ogólnej o sygnaturze PT1/033/32/354/LJU/14 Minister Finansów wskazał, że dla usług dotyczących wstępu do tego typu obiektów właściwa jest 8% stawka VAT.

W związku z tym spółka złożyła korekty deklaracji VAT. Organy podatkowe obu instancji wydały decyzje, w których wskazały, że podatnikowi nie przysługiwało prawo do dokonania korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego, który został wykazany w deklaracjach VAT, a przez to również złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty z uwagi na udokumentowanie tej sprzedaży paragonami. Tym samym organy podatkowe stanęły na stanowisku, że podatnik winien był zapłacić na rzecz Skarbu Państwa podatek należny w wysokości odpowiadającej kwocie pobranej od konsumentów końcowych. Zdaniem organów podatkowych, dokonanie korekty byłoby możliwe, gdyby sprzedaż została udokumentowana fakturami, a następnie podatnik skorygowałby faktury pierwotne poprzez wystawienie faktur korygujących.

Z takim stanowiskiem nie zgodził się podatnik, który postanowił wnieść skargę na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Sąd I instancji po rozpatrzeniu sprawy przyznał rację podatnikowi, wskazując, że nawet w sytuacji, gdy podatnik udokumentował sprzedaż paragonami, to miał on prawo dokonać korekty podatku należnego z tytułu sprzedaży. Następnie, na skutek wniesienia przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej skargi kasacyjnej, sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zawiesił postępowanie i zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym o zajęcie stanowiska w tej kwestii.

TSUE w omawianym wyroku wskazał, że regulacje unijne (dyrektywa 2006/112) nie odnoszą się do korekty deklaracji VAT w sytuacji zastosowania błędnej stawki podatku. Ponadto zaznaczył, że odmowa korekty VAT ze względu na udokumentowanie sprzedaży paragonami, a nie fakturami narusza zasady neutralności podatkowej, skuteczności i równego traktowania. Jednocześnie podkreślił, że w sytuacji, gdy ciężar VAT, który został nienależnie pobrany zostanie w całości przerzucony na konsumenta, to organy podatkowe mają prawo odmówić zwrotu podatku z uwagi na to, że po stronie podatnika mogłoby dojść do bezpodstawnego wzbogacenia.

Podsumowując, TSUE w wydanym 21 marca 2024 r. wyroku z jednej strony potwierdził możliwość dokonania korekty deklaracji VAT nawet w sytuacji, gdy sprzedaż została udokumentowana paragonami, z drugiej jednak strony pozostawił organom podatkowym możliwość zakwestionowania takiego zwrotu. W tej sytuacji to NSA biorąc pod uwagę omawiany wyrok TSUE, okoliczności sprawy oraz przedstawione dowody, a także dokonując analizy ekonomicznej, będzie musiał ocenić czy w przedmiotowej sprawie mogłoby dojść do bezpodstawnego wzbogacenia.