Zgodnie z nowym projektem zmian w ustawach o PIT i CIT z dnia 21 lipca 2015 r., w niedługim czasie możemy spodziewać się istotnych zmian w zakresie przepisów regulujących obowiązek dokumentacyjny dla potrzeb cen transferowych. Zmiany te wynikają przede wszystkim z konieczności wdrożenia kodeksu postępowania w zakresie dokumentacji podatkowej, ogłoszonego w Rezolucji Rady UE oraz wytycznych OECD. Proponowane zmiany rewolucjonizują, ale i porządkują dotychczasowe zasady dotyczące dokumentacji podatkowej. Najważniejsze zmiany przedstawiamy poniżej.

Podmiot powiązany

Pierwszą z proponowanych zmian będzie zwiększenie progu powiązań kapitałowych z 5% do 25%, co ma na celu wyeliminowanie z tego zakresu tzw. inwestycji portfelowych. Jest to niewątpliwie korzystna zmiana, gdyż obecny 5%-towy próg obowiązujący w Polsce, miarodajny do klasyfikacji podmiotów jako podmioty powiązane, jest jednym z najbardziej rygorystycznych na świecie.

Obowiązek dokumentacyjny

Jeśli proponowane przepisy wejdą w życie w niezmienionym kształcie, obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej nie będzie już uzależniony wyłącznie od wartości transakcji, ale przede wszystkim od obrotów, osiąganych przez podatnika.  Wyróżnić będzie można kilka grup podmiotów, w zależności od wysokości osiągniętych przez nie w danym lub poprzednim roku podatkowym przychodów lub kosztów, których obowiązki dokumentacyjne bądź sposób ustalania limitu zobowiązującego do sporządzenia dokumentacji będą się różnić:

• Obrót do 2 mln EUR: wyłączone z obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej;
• Obrót powyżej 2 mln EUR: zobowiązane do dokumentowania transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, a także innych zdarzeń ujętych w księgach podatkowych, mających istotny wpływ na wysokość ich dochodu. Za takie transakcje lub inne zdarzenia uznawać się będzie transakcje lub zdarzenia jednego rodzaju, których wartość przekroczy w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość 50 tys. EUR, powiększoną o 5 tys. EUR za każdy 1 mln EUR przychodu powyżej 2 mln EUR. 

Podatnicy rozpoczynający działalność będą objęci obowiązkiem sporządzenia dokumentacji od miesiąca następującego po miesiącu, którym przychody lub koszty przekroczą 2 mln EUR;

• Obrót powyżej 10 mln EUR: obowiązek dokumentacyjny jak dla podmiotów o obrocie powyżej 2 mln EURj, dodatkowo zobowiązane do sporządzania analizy porównawczej oraz do dołączania do zeznania podatkowego uproszczonego sprawozdania w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi lub innych zdarzeń zachodzących pomiędzy podmiotami powiązanymi, lub w związku z którymi zapłata należności dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym;
• Obrót powyżej 20 mln EUR: obowiązek dokumentacyjny jak dla podmiotów o obrocie powyżej 10 mln EUR. Za istotne transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju zobowiązujące do sporządzenia dokumentacji podatkowej uznawać się będzie transakcje lub zdarzenia, których wartość przekroczy w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty 140 tys. EUR, powiększoną o 45 tys. EUR za każde 10 mln EUR powyżej 20 mln EUR. Dodatkowo, oprócz analizy porównawczej i uproszczonego sprawozdania w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi podmioty te będą zobowiązane do sporządzenia dokumentacji na poziomie grupy (master file), obejmującą w szczególności informacje dotyczące polityki cen transakcyjnych w grupie, opis wykorzystywanych wartości niematerialnych i prawnych oraz struktury organizacyjnej czy sytuacji finansowej grupy;
• Obrót powyżej 100 mln EUR: obowiązek dokumentacyjny jak dla podmiotów o obrocie powyżej 20 mln EUR   przy czym transakcje lub zdarzenia jednego rodzaju, powodujące obowiązek sporządzenia dokumentacji dla tych podmiotów, będą wyznaczone limitem równowartości 500 tys. EUR.
• skonsolidowane przychody powyżej 750 mln EUR, podmioty krajowe spełniające kryteria jednostki dominującej i konsolidującej sprawozdanie finansowe w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości, i które posiadają poza terytoriom RP zakład lub jednostki zależne: dodatkowo zobowiązane do sporządzenia sprawozdania o wysokości dochodów i zapłaconego podatku oraz miejscach prowadzenia działalności gospodarczej jednostek zależnych (w formie tabelarycznej), w terminie 12 miesięcy od dnia zakończenia roku podatkowego, za który składane jest sprawozdanie.

Ponadto niezależnie od powyższych regulacji, obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej zaistnieje również w roku następującym po roku, w którym podatnik zobowiązany był do sporządzenia dokumentacji podatkowej.

Przewiduje się również, iż obowiązek sporządzenia dokumentacji powstanie w stosunku do każdego wspólnika spółki niebędącej osobą prawną, której przychody lub koszty przekroczą 2 mln EUR. Do sporządzenia dokumentacji podatkowej zobowiązany będzie każdy wspólnik, z zastrzeżeniem możliwości przerzucenia tego obowiązku na wyznaczonego wspólnika mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Polski.

Dodatkowo, tak jak to było dotychczas, za transakcje lub inne zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu lub straty podatnika, oraz zobowiązujące wszystkie podmioty o przychodach lub kosztach pow. 2 mln EUR do sporządzenia dokumentacji, uznawane będą również umowy spółki niebędącej osobą prawną, w której wartość wniesionych wkładów przekroczy 50 tys. EUR, jak również umowy wspólnego przedsięwzięcia oraz podobne umowy, w których określona w umowie bądź przewidywana wartość przekroczy 50 tys. EUR.

Zmianie nie ulegną natomiast przepisy dotyczące transakcji lub zdarzeń na rzecz podmiotu z kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową, gdzie niezależnie od osiąganych obrotów podatnicy będą zobowiązani do sporządzenia dokumentacji, w przypadku gdy łączna kwota wymagalnych świadczeń w roku podatkowym przekroczy 20 tys. EUR.

Możliwość zażądania dokumentacji dla pozostałych transakcji

Wprowadzenie powyższych limitów nie oznacza jednak, iż podatnik w przypadku dokonywania transakcji lub zdarzeń o niższej wartości całkowicie uniknie ryzyka sporządzania dokumentacji podatkowej. Przepisy nowelizujące przewidują bowiem możliwość wystąpienia przez organy podatkowe z żądaniem sporządzenia i przedłożenia dokumentacji w terminie 30 dniu od dnia doręczenia podatnikowi żądania – dla transakcji nieprzekraczających powyżej opisanych limitów, w przypadku zaistnienia okoliczności wskazujących na prawdopodobieństwo zaniżania ich wartości przez podatników w celu uniknięcia obowiązku dokumentacyjnego.

Zakres dokumentacji

Równie ważną zmianą będzie rozszerzenie zakresu dokumentacji cen transferowych. Prawidłowo sporządzona dokumentacja obejmować będzie: opis podatnika, opis transakcji dokonywanych z podmiotami powiązanymi oraz innych zdarzeń (do których zaliczać się będą m.in. umowy zarządzania płynnością, umowy o podziale kosztów, umowy wspólnego przedsięwzięcia, itp.), a także informacje finansowe podatnika, uzupełnione jego sprawozdaniem finansowym. Przepisy szczegółowe, oprócz dotychczasowego zakresu dokumentacji przewidywać będą m.in. obowiązek prezentacji struktury organizacyjnej i zarządczej grupy, charakterystyki otoczenia konkurencyjnego, procesy restrukturyzacyjne w obrębie grupy, czy też wskazanie rodzaju transakcji oraz jej danych finansowych. Szczegółowy opis elementów i informacji, które zawierać powinny dokumentacja lokalna i grupowa, określone zostaną w drodze rozporządzenia.

Terminy sporządzania dokumentacji

Projekt ustawy przewiduje również wprowadzenie przepisu zobowiązującego podatników do sporządzania dokumentacji lokalnej i grupowej nie później niż do dnia złożenia zeznania podatkowego za dany rok podatkowy. Oświadczenie o zrealizowaniu wymogu sporządzenia dokumentacji lokalnej będzie składane przez osobę upoważnioną wraz z zeznaniem podatkowym. Ponadto dokumentacje już sporządzone powinny podlegać corocznej aktualizacji, natomiast analiza porównawcza powinna być aktualizowana nie rzadziej niż co 3 lata, chyba że warunki ekonomiczne ulegną w tym czasie znaczącej zmianie. Nie zmieni się natomiast siedmiodniowy termin na przedłożenie dokumentacji podatkowej na żądanie organów.

Niezależnie od tego, w jakim kształcie powyższe przepisy wejdą w życie, ich implementacja potwierdza coraz większe zainteresowanie organów skarbowych tematyką cen transferowych, co prawdopodobnie przełoży się na jakość i szczegółowość kontroli w tym zakresie. Przepisy w nowym brzmieniu miałyby zastosowanie od roku podatkowego zaczynającego się po 31 grudnia 2016 roku, a więc nie obejmowałyby zdarzeń i transakcji rozpoczętych przez 1 stycznia 2017 roku.  Wyjątkiem są przepisy dotyczące raportowania według krajów (dla podatników o skonsolidowanych przychodach powyżej 750 mln EUR), który to obowiązek powstanie już za rok podatkowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2015 r. Już teraz jednak warto przeanalizować projektowane przepisy pod kątem ryzyka rozszerzenia obowiązków dokumentacyjnych.

Będziemy informować na bieżąco o postępach prac legislacyjnych w tej sprawie.