Obowiązujące od 1 stycznia 2017 r. przepisy warunkujące prawo do odliczenia podatku VAT w przypadku transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, od zachowania 3 -miesięcznego terminu do złożenia deklaracji podatkowej pozostają przedmiotem sporów z organami skarbowymi.  W przeciągu ostatnich tygodni ukazały się dwa wyroki WSA, które odmiennie odnoszą się do zgodności polskich przepisów w tym zakresie z Dyrektywą VAT.

W myśl nowych przepisów podatnicy mają prawo rozliczyć podatek naliczony i należny wynikający z WNT, importu usług  oraz transakcji krajowych objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia w tej samej deklaracji podatkowej, pod warunkiem, że w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, rozliczą podatek należny we właściwej deklaracji. W konsekwencji, przekroczenie terminu powoduje, że podatnicy zobowiązani są do wykazania podatku należnego w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, a podatku naliczonego w deklaracji bieżącej.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (wyrok z  dnia 15 maja 2018 r., sygn. III SA/Wa 2488/17) powyższe przepisy ustawy o VAT naruszają zasady neutralności i proporcjonalności VAT wynikające z Dyrektywy 112. Podobnie wypowiedział się sąd administracyjny w Krakowie w wyroku z 29 września 2017 (sygn. I SA/Kr 709/17).

WSA w Warszawie wskazał, że wprowadzenie omawianej regulacji doprowadziło do rozminięcia w czasie obowiązku wykazania podatku należnego i możliwości odliczenia podatku naliczonego. W  konsekwencji, prowadzi to do naliczenia odsetek. Podkreślił, że wprowadzone regulacje miały na celu zapobiegać oszustwom podatkowym, jednak nie ma takiego ryzyka gdy podatnikiem VAT jest nabywca. Sąd w swoich rozważaniach powołał się na orzecznictwo TSUE, m.in. w sprawie Senatex, (C-51/14) w którym Trybunał uznał, że nie ma podstaw, by karać podatnika odsunięciem w czasie prawa do odliczenia wraz z odsetkami z uwagi na niezachowanie warunków formalnych, o ile spełnione zostały warunki materialno-prawne. Podsumowując, w przypadku otrzymania faktury w późniejszym terminie, niż wskazany w ustawie VAT, podatnik ma prawo do rozliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie, w którym wykaże podatek należny, a nie w rozliczeniu bieżącym.

Do odmiennych wniosków doszedł WSA w Opolu w wyroku z 30 maja 2018 r. (sygn. I SA/Op 113/18). Uznał on za błędne stwierdzenie spółki, że wyznaczenie trzymiesięcznego terminu do rozliczenia podatku należnego i naliczonego z tytułu krajowych transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia jest niezgodne z Dyrektywą.  Nie ma ona zatem prawa do odliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie, w którym wykaże podatek należny,  niezależnie od faktu, że korekta deklaracji VAT zostanie później niż w ciągu trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, złożona.

Z uwagi na brak jednolitości stanowiska sądów administracyjnych podatnicy powinni obserwować kierunek orzecznictwa w tym zakresie oraz zastanowić się nad możliwością wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

Potrzebujesz więcej informacji?

anna.skorska@atatax.pl

Anna Skórska, Asystent doradcy podatkowego