NSA potwierdza: Osoby prawne też mogą płacić niższy podatek od nieruchomości
Sam fakt prowadzenia przez osobę prawną działalności gospodarczej nie oznacza, że wszystkie jej nieruchomości są z tą działalnością związane. Taki wniosek płynie z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanego po ważnym orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego.
Opodatkowanie nieruchomości, które wprawdzie pozostają w posiadaniu przedsiębiorców, lecz nie są przez nich wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, od dawna budziło kontrowersje i było przedmiotem sporów. Przypomnijmy, że początkowo organy podatkowe stały na stanowisku, iż sam fakt posiadania nieruchomości przez przedsiębiorcę przesądza o jej związku z wykonywaną działalnością gospodarczą. Pociągało to za sobą opodatkowanie podatkiem od nieruchomości według najwyższej stawki. Uzasadniano to choćby potencjalnym wykorzystywaniem przedmiotu opodatkowania do uzyskiwania przychodów.
Stanowisko to jednak uległo zmianie. Kamieniem węgielnym stał się wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 12 grudnia 2017 r. (sygn. SK 13/15), w którym stwierdzono, że prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną będącą współposiadaczem gruntu nie jest wystarczające do zakwalifikowania go do kategorii gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Konieczne jest w takim przypadku ustalenie faktycznego sposobu wykorzystania opodatkowanego gruntu. Orzeczenie wywarło duży wpływ na przyszłą linię interpretacyjną, jednakże dotyczyło wyłącznie osób fizycznych.
Nowe światło na przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w tym zakresie rzucił wyrok TK z dnia 24 lutego 2021 r. (sygn. SK 39/19). Trybunał orzekł, iż samo posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę, lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą nie może decydować o jego związaniu z prowadzeniem tej działalności. Z uwagi na brak odniesienia się wyłącznie do przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, powszechnie przyjęto, że orzeczenie to ma uniwersalne znaczenie i może być stosowane również wobec osób prawnych.
Przy tak ukształtowanej linii orzeczniczej NSA wydał 4 marca 2021 r. wyrok (sygn. III FSK 896/21), w którym wprost stwierdził, że jeżeli w funkcjonowaniu osoby prawnej można wyodrębnić działalność gospodarczą, a także działalność, która nie spełnia tej definicji, to w świetle wyroku TK z dnia 24 lutego 2021 r. sam fakt prowadzenia przez osobę prawną działalności gospodarczej nie uzasadnia twierdzenia, że wszystkie posiadane przez nią nieruchomości są związane z prowadzeniem takiej działalności. Tym samym nieruchomości, które nie mają związku z działalnością gospodarczą, nie powinny być opodatkowane najwyższą stawką podatku.
NSA nie wskazał wprost, co przesądza o związku nieruchomości z prowadzeniem działalności gospodarczej. Poza podzieleniem poglądu TK, iż sam fakt posiadania nieruchomości przez przedsiębiorcę nie jest wystarczający do takiego twierdzenia, przyznał, że trudno jest wskazać uniwersalne kryteria. Za każdym razem powinno się więc uwzględniać konkretne okoliczności faktyczne. Szczególną uwagę należy zwrócić na faktyczne lub nawet potencjalne wykorzystywanie nieruchomości w działalności gospodarczej. Przydatne w tym celu mogą być takie okoliczności jak np. wprowadzenie nieruchomości do ewidencji środków trwałych, ujęcie wydatków na jej nabycie lub wytworzenie oraz utrzymanie w kosztach podatkowych. O istnieniu takiego związku może również świadczyć sam charakter nieruchomości.
Wojciech Jasiński, konsultant podatkowy, ATA Tax Sp. z o.o.
Zainteresował Cię ten temat?