Chcesz być informowany o wszystkich wydarzeniach w ATA Finance?
Nie masz czasu, żeby śledzić naszą stronę?

Zapisz się na newsletter!

Umowa cywilna z konsekwencjami podatkowymi jak faktura VAT

2022-10-24

W dniu 29 września 2022 r. został wydany wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-235/21 Raiffeisen Leasing przeciwko Republika Slovenija w przedmiocie uznania umowy na piśmie za fakturę.

Wyrok zapadł w odniesieniu do następującego stanu faktycznego:

Spółka Raiffeisen Leasing zawarła ze spółką RED umowę zbycia i leasingu zwrotnego. Umowa leasingu została zawarta w formie pisemnej. Strony ustaliły w niej określone ceny (brutto wraz z podatkiem VAT należnym). Raiffeisen Leasing nie wystawił faktury VAT ani go nie zapłacił, natomiast spółka RED powołała się na podstawie owej umowy na prawo odliczenia VAT i odliczyła ten podatek, twierdząc, że umowa sama w sobie stanowiła fakturę. Organ podatkowy odmówił RED odliczenia podatku VAT, natomiast Raiffeisen Leasing został zobowiązany przez organy podatkowe do zapłaty podatku VAT należnego w związku z umową leasingu, bowiem umowa uznana została za fakturę. Ostatecznie sprawa trafiła do Słoweńskiego Sądu Najwyższego, który zadał pytanie prejudycjalne do TSUE. Pytanie to dotyczyło wykładni Dyrektywy 2006/112, a konkretnie art. 203, który stanowi, iż każda osoba, która wykazuje VAT na fakturze, jest zobowiązana do jego zapłaty. Słoweński Sąd Najwyższy w tym kontekście chciał się dowiedzieć, czy może uznać umowę za fakturę, aby móc zastosować wspomniany przepis Dyrektywy.

Stanowisko TSUE

Trybunał stanął na stanowisku, że może dojść do sytuacji, w której można uznać umowę za fakturę, jeżeli zostaną spełnione przesłanki wskazane w Dyrektywie. W wyroku wskazano, że w przypadku gdy zostaną spełnione materialne przesłanki prawa do odliczenia VAT to nie ma znaczenia na jakiej podstawie to prawo się zmaterializuje, czy na podstawie faktury czy innego dokumentu. Spełnienie przesłanek materialnych jest niezbędnym warunkiem nabycia prawa do odliczenia podatku VAT, również w sytuacji braku spełnienia warunków formalnych. Co podkreślił TSUE  podatnikowi nie można odmówić prawa do odliczenia VAT tylko na podstawie braku wystawionej faktury, pod warunkiem, że wszystkie przesłanki materialne zostały spełnione. Ponadto, warto nadmienić, że Trybunał stwierdził, iż bez względu na wolę stron, umowa może zostać uznana za fakturę, a w czego konsekwencji sprzedawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku VAT. Co warte uwagi, pomimo że wskazanie stawki VAT jest obligatoryjne, w wyroku Trybunał wskazał, że wystarczy możliwość wywnioskowania jej z umowy.

Wpływ wyroku na stosowanie prawa podatkowego w Polsce

Wyrok TSUE z dużą dozą pewności wpłynie na sposób postrzegania umów, a co bardziej niebezpieczne również innych dokumentów, przez organy podatkowe. Z jednej strony może to być korzystne dla nabywcy, bowiem będzie on mógł obronić swoje stanowisko w kwestii prawa do odliczenia podatku VAT, natomiast z drugiej strony jest to niebezpieczne dla sprzedawcy. Niebezpieczeństwo to wynika przede wszystkim z możliwości szerokiej działalności interpretacyjnej ze strony organów podatkowych w zakresie traktowania umów czy innych dokumentów za dokument tożsamy fakturze VAT, w konsekwencji czego sprzedawca zobowiązany będzie do zapłaty VAT należnego wskazanego na danym dokumencie.

 

Piotr Wójtowicz, konsultant podatkowy ATA Tax Sp. z o.o.

Zainteresował Cię ten temat?

piotr.wojtowicz@atatax.pl