W dniu 8 września 2022 r. została wydana opinia rzecznik generalnej TSUE  Juliane Kokott w sprawie C-378/21 P GmbH przeciwko Finanzamt Österreich, dotyczącej podatnika, który omyłkowo naliczył podatek VAT według zawyżonej stawki za usługi świadczone na rzecz swoich klientów.

Stan faktyczny

Spółka P GmbH jest spółką prawa austriackiego prowadzącą plac zabaw, której klientami są głównie konsumenci – podmioty nieposiadające prawa do odliczenia podatku VAT. W 2019 roku Spółka omyłkowo naliczyła podatek VAT według podstawowej stawki wynoszącej 20%. Zgodnie z krajowymi regulacjami należało jednakże zastosować obniżoną stawkę w wysokości 13%, w związku z czym Spółka skorygowała roczną deklarację VAT za 2019 r. i wystąpiła o zwrot podatku. Organ podatkowy odmówił prawa do zwrotu argumentując, że podatek VAT został ostatecznie zapłacony przez klientów, ponoszących w przypadku transakcji B2C ekonomiczny ciężar podatku. Uzyskanie zwrotu prowadziłoby do bezpodstawnego wzbogacenia.

Postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE)

Postępowanie przed TSUE dotyczy głównie dwóch kwestii: możliwości zwrotu nadpłaconego podatku VAT skalkulowanego w oparciu o zawyżoną stawkę, oraz tego, czy korekta dokumentów sprzedaży, utrudniona z uwagi na brak danych odbiorców, byłaby w tym przypadku warunkiem niezbędnym dla skorygowania rozliczeń z fiskusem i odzyskania podatku.

Przepisy prawne

Zgodnie z art. 203 Dyrektywy VAT: ”Każda osoba, która wykazuje VAT na fakturze, jest zobowiązana do zapłaty VAT”. Implementację powyższego przepisu do polskiego porządku prawnego stanowi art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług, stanowiący, że: „W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.”

Stanowisko rzecznik generalnej

W ocenie rzecznik generalnej zasada neutralności podatku VAT daje podatnikowi prawo do skorygowania podatku, który został wykazany na fakturze w nieprawidłowej wysokości. Jeżeli błędna stawka podatku została zastosowana jedynie z powodu błędnej oceny prawnej, na przykład w wyniku złożoności prawa krajowego albo gdy obowiązująca stawka podatku jest kwestionowana, a podatnik decyduje się przyjąć to, co później okaże się błędne, to zdaniem rzecznik generalnej można domniemywać, iż wystawca faktur działał w dobrej wierze. Korekta rozliczeń i zwrot nadpłaconego podatku są w takim przypadku uzasadnione.

Za powyższą argumentacją przemawia fakt, że po pierwsze, nie można stwierdzić, że konsument końcowy poniósł zbyt duży podatek, gdyż podatek został de facto zapłacony w poprawnej wysokości, został jedynie podany na fakturze i obliczony w zawyżonej wartości.  Po drugie, w analizowanej sprawie przedsiębiorstwa konkurujące z P GmbH i pobierające tę samą cenę podlegałoby podatkowi VAT według stawki wynoszącej jedynie 13/113 ceny, a nie 20/120 ceny. W efekcie P Gmbh osiągnęła niższą marzę zysku niż konkurencja.

Co istotne, korekta dokumentów sprzedaży, utrudniona z uwagi na brak danych odbiorców, nie jest w tym przypadku warunkiem niezbędnym dla skorygowania rozliczeń z fiskusem i odzyskania podatku.

Wpływ opinii na stosowanie prawa podatkowego w Polsce

W przypadku polskich podatników wyrok TSUE, o ile będzie zbieżny z opinią rzecznik generalnej, może umożliwić ubieganie się o zwrot nadpłaconego niesłusznie podatku, w szczególności gdy ustalenie prawidłowej stawki podatku VAT jest lub było niejasne. Ma to miejsce przykładowo w zakresie: posiłków sprzedawanych na wynos; branży spożywczej; dostawy, budowy, remontu, modernizacji dotyczących obiektów budowlanych zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym czy sprzedaży nieruchomości.

Jeżeli stanowisko TSUE będzie zgodne z tezami opinii to podatnicy będą mieli możliwość wznowienia postępowania i ponownego rozpatrzenia ich sytuacji.

Katarzyna Czerwińska-Sabała, doradca podatkowy ATA Tax Sp. z o.o.

Zainteresował Cię ten temat?

katarzyna.czerwinska-sabala|atatax.pl| |katarzyna.czerwinska-sabala|atatax.pl