Powiązania, czyli o weryfikacji obowiązków z zakresu cen transferowych
Dokumentacja cen transferowych jest sporządzana dla transakcji zachodzących pomiędzy podmiotami powiązanymi osobowo lub kapitałowo. Próg powiązań kapitałowych, który prowadzi do uznania podmiotów za powiązane na gruncie cen transferowych, wynosi 25%. Dotyczy on powiązań bezpośrednich oraz pośrednich. W niniejszym artykule zostaną omówione powiązania prowadzące do uznania podmiotów za powiązane na gruncie regulacji dotyczących cen transferowych.
Powiązania kapitałowe
Katalog powiązań kapitałowych obejmuje posiadanie co najmniej 25%:
- udziałów w kapitale lub
- praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
- udziałów lub praw do udziału w zyskach, stratach, lub majątku, lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych.
Istotne jest przyjęcie przez ustawodawcę możliwości posiadania udziałów i praw w sposób bezpośredni oraz pośredni. Powiązania bezpośrednie, to takie w których analizujemy relacje między dwoma podmiotami. Natomiast posiadanie pośrednie odbywa się poprzez co najmniej jedną inną jednostkę (tj. występują co najmniej trzy podmioty).
Kluczowe na gruncie ustalenia obowiązków dotyczących cen transferowych jest określenie, czy podmioty powiązane pośrednio przekraczają próg istotności powiązania, wynoszący 25%. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych wskazuje trzy możliwe sposoby wyznaczenia wielkości pośredniego udziału, w zależności od występujących pomiędzy podmiotami powiązań bezpośrednich oraz liczby podmiotów wzajemnie powiązanych.
Sytuacja 1 – Wszystkie wielkości udziałów lub praw łączących podmioty są sobie równe
Spółka A i spółka C są powiązane pośrednio na poziomie 50%.
Sytuacja 2 – Wielkości udziałów lub praw łączących podmioty są różne
Spółka A i spółka C są powiązane pośrednio na poziomie 40% (brany jest pod uwagę najmniejszy z udziałów pomiędzy podmiotami).
Sytuacja 3 – Podmioty łączy więcej niż jeden posiadany pośrednio udział lub prawo
Spółka A i spółka D są pośrednio powiązane na poziomie 40% (sumowane są niższe z pośrednich udziałów, a więc pośredni udział spółki A w spółce D poprzez spółkę B, wynoszący 30%, oraz pośredni udział spółki A w spółce D poprzez spółkę C, wynoszący 10%).
Powiązania osobowe
Przez powiązania osobowe rozumie się faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez podmiot, a także pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
Osobami posiadającymi zdolność do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji są na przykład członkowie zarządu spółki, prokurenci, ale także pracownicy tacy jak dyrektor finansowy czy dyrektor strategiczny. Jeśli zatem w zarządach spółek A i B zasiadają te same osoby lub jeśli spółki A i B mają tych samych prokurentów, lub jeśli na podejmowanie kluczowych decyzji w spółkach A i B mają wpływ te same osoby, to spółki A i B są ze sobą powiązane osobowo.
Powiązania związane z pozostawaniem w związku małżeńskim, pokrewieństwem lub powinowactwem są rozpatrywane analogicznie – jeśli osobą wpływającą na podejmowanie kluczowych decyzji przez spółkę A jest małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby pełniącej analogiczne funkcje w spółce B, to takie spółki łączy powiązanie osobowe.
Pozostałe powiązania
Warto pamiętać także, że powiązania nie dotyczą wyłącznie spółek kapitałowych. Podmiotami powiązanymi są również:
- spółka niebędąca osobą prawną i jej wspólnik,
- spółka komandytowa lub komandytowo-akcyjna i jej komplementariusz,
- spółka jawna i jej wspólnik,
- podatnik i jego zagraniczny zakład lub spółka wchodząca w skład PGK i jej zagraniczny zakład.
Dodatkowo, jeśli pomiędzy podmiotami występują relacje, które nie są ustanawiane lub utrzymywane z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, w tym mające na celu manipulowanie strukturą właścicielską lub tworzenie cyrkularnych struktur właścicielskich, to podmioty, pomiędzy którymi występują takie relacje, również uznaje się za podmioty powiązane.
Skutki występowania powiązań
Jeżeli zostaną zidentyfikowane powiązania pomiędzy podmiotami, wszelkie transakcje pomiędzy nimi powinny odbywać się w zgodzie z zasadą ceny rynkowej (arm’s length principle). Po przekroczeniu progów istotności, wynoszących 10 mln PLN dla transakcji finansowych i towarowych oraz 2 mln PLN dla transakcji usługowych i pozostałych, konieczne jest sporządzenie dokumentacji cen transferowych (pod warunkiem braku możliwości skorzystania ze zwolnień z jej wykonania).
W przypadku chęci skorzystania z pomocy w identyfikacji powiązań zapraszamy do kontaktu.
Joanna Morgaś, Tax Consultant, ATA Tax Sp. z o.o.
Zainteresował Cię ten temat?