Wyrokiem z dnia 7 lipca 2016 r. (sygn. akt II FSK 993/16) Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził swoje dotychczasowe stanowisko, że umowa cash poolingu i relacje pomiędzy jej uczestnikami objęta jest dyspozycją art. 9a ust. 1 ustawy o CIT, nakładającego na podmioty obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych.

Istota sporu dotyczyła de facto tego, czy zawarta przez spółkę umowa tzw. cash-poolingu rzeczywistego (zero balancing cash-pooling), a więc takiego, w którym występują rzeczywiste transfery środków pieniężnych pomiędzy rachunkami bankowymi uczestników oraz rachunkiem rozliczeniowym podmiotu zarządzającego cash-poolingiem (pool leadera), jest formą umowy pożyczki zawieranej pomiędzy poszczególnymi uczestnikami umowy cash-poolingu. Spółka stała na stanowisku, że obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej, w świetle przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2015 r., wystąpi tylko w zakresie wynagrodzenia dla podmiotu zarządzającego za usługi  zarządzania środkami świadczone na rzecz spółki w ramach rzeczonej umowy (pod warunkiem przekroczenia progu kwotowego). Nie będzie, zdaniem spółki, obowiązku sporządzania dokumentacji względem pool leadera oraz pozostałych uczestników struktury w związku z transferami realizowanymi dla potrzeb rozliczeń cash poolingu w ramach jego struktury.

Do zaprezentowanego przez spółkę stanowiska nie przychylił się Minister Finansów, inaczej niż Wojewódzki Sąd Administracyjny, który wniesioną przez spółkę na wydaną jej interpretację skargę uznał za zasadną.

Odmienny pogląd zaprezentował Naczelny Sąd Administracyjny, wskazując na ugruntowane w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, a stojące w opozycji do poglądów prezentowanych przez sądy niższego szczebla, stanowisko, zgodnie z którym, skoro faktycznym celem umowy cash poolingu jest udostępnianie środków pieniężnych pomiędzy podmiotami z grupy oraz osiąganie przez nie korzyści w postaci odsetek, to jest to rodzaj pożyczek udzielanych między podmiotami będącymi w tym systemie. Nie można z samej tylko specyfiki cash poolingu wywodzić, że nie może on zostać uznany za umowę pożyczki (vide: wyrok NSA z 30 września 2015 r., sygn. akt II FSK 3137/13). W konsekwencji, podmioty powiązane uczestniczące w cash poolingu zobowiązane być mogą do sporządzania dokumentacji podatkowej, służącej wykazaniu rynkowości przyjętych przez strony warunków współpracy, w tym także warunków ustalania wynagrodzenia dla uczestnika umowy pełniącego jednocześnie funkcję pool leadera. Warunki te powinny odzwierciedlać warunki ustalane w porównywalnych okolicznościach przez podmioty niezależne.

Warto w tym miejscu także przypomnieć, że umowy cash poolingu – jako umowy, na mocy których ich uczestnicy udzielają sobie pożyczek - objęte są dyspozycją przepisów o tzw. cienkiej kapitalizacji, co potwierdził m.in. NSA w orzeczeniu z dnia 30 września 2015 r. (sygn. akt II FSK 2033/14). Zgodnie z art. 16 ust. 7b ustawy o CIT przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Przepis ten wprowadza własną, szerszą niż w kodeksie cywilnym definicję pożyczki. Skoro więc istotą cash poolingu – w szczególności rzeczywistego – jest przekazywanie środków pieniężnych pomiędzy jego uczestnikami, przy jednoczesnej konieczności ich zwrotu oraz uzyskania w związku z tym określonego wynagrodzenia w postaci odsetek, to niezależnie od braku sporządzonych umów pożyczek pomiędzy uczestnikami struktury cash pooling taki odpowiada definicji sformułowanej w art. 16 ust. 7b ustawy o CIT.

Orzeczenie jest prawomocne.